سوره کوثر و حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها

یکی دیگر از ادله برتری و فضیلت حضرت فاطمه سلام الله علیها از نگاه قرآن کریم، سوره مبارکه کوثر است. البته به نظر ما، سوره کوثر مانند آیات مباهله و تطهیر و یا آیات سوره انسان به صورت مستقیم دلالت بر این مسئله ندارد، بلکه براساس بیان مصداق آن، بر فضیلت و برتری حضرت فاطمه علیها السلام دلالت می کند.

تفسیر آیات سوره کوثر:
خداوند متعال در سوره انسان چنین می فرماید:
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم. إِنَّا أَعْطَیْنَاکَ الْکَوْثَرَ * فَصَلِّ لِرَبِّکَ وَانْحَرْ * إِنَّ شَانِئَکَ هُوَ الأبْتَرُ 1
«(ای پیامبر!) همانا ما به تو کوثر عطا کردیم! پس برای پروردگارت نماز بخوان و قربانی کن! (و بدان) دشمن تو قطعاً بیده نسل و بی عقب است!»

سبب نزول سوره کوثر
در یک روایت مربوط به سبب نزول سوره کوثر که مفسران مختلف آن را از امام حسن مجتبی علیه السلام نقل نموده اند، چنین آمده است: «روزی پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم در خواب دید که حاکمانی از بنی امیه پشت سر هم بر منبر آن حضرت بالا می روند. حضرت از دیدن این خواب ناراحت شد. خداوند متعال نیز برای تسلی خاطر آن حضرت سوره های کوثر و قدر را نازل نموده و فرمود که شب قدر بهتر از حاکمیت هزار ماهه (تقریباً هشتاد ساله) بنی امیه است.»2
همچنین در روایت دیگری آمده است که هنگامی که پسر بزرگ پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در شهر مکه از دنیا رفت، عاص بن وائل با دیدن پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم که از مراسم دفن پسرش بر می گشت، با هدف زخم زبان زدن به آن حضرت چنین گفت: «چه خوب شد که این شخص ابتر (نسل بریده و بدون فرزند ذکور) شد!»
خداوند متعال در جواب او سوره کوثر را بر آن حضرت نازل نموده و بر نعمت و برکت فراوان داده شده بر او و ادامه نسل او تا روز قیامت و نیز بر ابتر بودن دشمن او (عاص بن وائل) تأکید فرمود.3
البته میان دو روایت مذکور آن چنان اختلاف و تضادی دیده نمی شود و می توان هر دو روایت را جمع نموده و به عنوان سبب نزول سوره کوثر بپذیریم. چون بودن سبب های متعدد برای نزول یک آیه و یا سوره امری معمول در قرآن کریم است.

نگاهی به معنی کوثر
«کوثر» در لغت عرب بمعنای خیر و برکت فراوان است.4 وحتی در زبان عربی شخصی سخاوتمند نیز کوثر نامیده می شود. اما مفسران مذهب اهل بیت و اهل سنت در بیان مصداق آن دچار اختلاف شده و معانی مختلفی را ارائه نموده اند که نهر بهشتی، حوض مخصوص پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در محشر و یا بهشت، اصحاب و پیروان آن حضرت تا روز قیامت، عالمان از امت پیامبر، قرآن کریم، مقام نبوت، علم و حکمت، عقیده توحید، دین اسلام و نسل پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم از آن جمله است. 5

منابع :

1- سوره کوثر، آیات 1-3
2- جامع البیان عن تأویل ای القرآن، محمد بن جریر طبری، ج 15، ص 260، جزء 30،
3- الدر المنثور فی التفسیر المأثور، جلال الدین سیوطی، ج8،ص653
4- شیخ طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج 10، ص 835
5- مجمع البیان فی تفسیر القرآن، شیخ طوسی، ج 10، صص 836-837،