حقیقت تمام نمای عقل ..

خداوند در عالم چیزی با ارزش تر از عقل خلق نکرده است.طبق روایات خواب عاقل از شب زنده داری فرد جاهل بالاتر است و قیمت عبادات آدم عاقل بلاتر از آدم جاهل است.

هیئت ها آنقدر که به محبت اهل بیت (ع) توجه داشته اند به عقل توجه نکرده اند، ولی باید بدانیم محبتی که در آن عقل نباشد بعد از مدتی فروکش می کند. طبق روایتی از پیامبر اکرم (ص)، اگر حقیقت عقل را به صورت یک انسان مجسم کنند امام حسن مجتبی (ع) می شود و کسی که می خواهد به امام حسن (ع) نزدیک شود باید عقلش کامل شود.

قال موسی بن جعفر (علیه السلام):« یا هشام من سلط ثلاثاً علی ثلاث فکأنما أعان علی حدم عقله من أظلم نور تفکره بطول أمله و محا طرائف حکمته بفضول کلامه و أطفا نور عبرته بشهوات نفسه فکأنما أعان هواه علی هدم عقله و من هدم عقله أفسد علیه دینه و دنیاه. »؛

حضرت موسی بن جعفر - صلوات الله و سلامه علیه- به هشام می فرمایند: « هر که سه چیز را بر سه چیز مسلط سازد به ویرانی عقلش کمک کرده است: آن که پرتو فکرش را با آرزوی درازش تاریک کند و آن که شگفتیهای حکمتش را به گفتاربیهوده اش نابود کند و آن که پرتو اندرز گرفتن خود را به خواهشهای نفسش خاموش نماید (هر که چنین کند) گویا هوس خویش را بر ویرانی عقلش کمک داده و کسی که عقلش را ویران کند دین و دنیای خویش را تباه ساخته است.»
نکته ای که از این روایت استفاده می شود این است که اگر کسی اموری را که غلبه آنها به نابودی عقل می انجامد، مغلوب آن سه امر دیگر نماید به عقل و علم دست خواهد یافت و این راه دقیق و اساسی دستیابی به علم و عقل است.
منبع حدیث: تحف العقول / ترجمه حسن زاده، ص: ۷۳۷

طبق این روایت سه چیز عقل را نابود می کند٬ کسی که نور فکر کردن را در درونش خاموش می کند مثل کسی است که آرزوهای طولانی دارد، چنین کسی عقل را در درونش نابود می کند. دسته دوم کسانی هستند که با زیاد حرف زدن حکمت را در درونشان خاموش می کنند و دسته سوم نیز کسانی هستند که به شهوت می پردازند و نور عبرت در درونشان خاموش می شود.