انواع آزادی
در پست قبلی به بررسی مفهوم آزادی پرداختیم در ادمه به مباحث انواع آزادی ازنگاه استاد ارجمند استاد مرتضی مطهری می پردازیم.
مي‌توان در انديشه استاد مطهري پنج نوع آزادي را متمايز كرد كه عبارتند از:
1- آزادي اجتماعي
2- آزادي معنوي
3- آزادي سياسي
4- آزادي اگزيستانسياليستي
5- آزادي جنسي
1-آزادي اجتماعي
استاد مطهري در تعريف آزادي اجتماعي مي‌گويد: «بشر بايد در اجتماع از ناحيه ساير افراد اجتماع آزادي داشته باشد، ديگران مانعي در راه رشد و تكامل او نباشد، او را محبوس نكنند… كه جلو فعاليتش گرفته شود، ديگران او را استثمار نكنند، استخدام نكنند، استعباد نكنند، يعني تمام قواي فكري و جسمي او را در جهت منافع خودشان به كار نگيرند.1
مطهري فقدان آزادي اجتماعي را يكي از گرفتاري‌هاي بشر در طول تاريخ ذكر مي‌كند و مي‌گويد: «يكي از مقاصد انبياء به طور كلي و به طور قطع اين است كه آزادي اجتماعي را تأمين كنند و با انواع بندگي‌ها و بردگي‌ها اجتماعي و سلب آزادي‌هايي كه در اجتماع هست مبارزه كنند.»2
وي براي اثبات آزادي اجتماعي در دين به آيه 64 سوره آل عمران اشاره مي‌كند و در تفسير آن مي‌گويد: «در مقام پرستش، جز خداي يگانه چيزي را پرستش نكنيم، نه مسيح را و نه اهرمن را… و اينكه هيچ كدام از ما ديگري را بنده و برده خودش نداند و هيچ‌كس هم يك نفر ديگر را ارباب و آقاي خودش نداند، يعني نظام آقايي و نوكري ملغا، نظام استثمار ملغا، نظام لامساوات ملغا، هيچ‌كس حق استثمار و استعباد ديگري را نداشته باشد.»3
دنياي امروز هم آزادي اجتماعي را يكي از مقدمات خودش مي‌شمارد، اگر مقدمه اعلاميه جهاني حقوق بشر را خوانده باشيد اين را مي‌فهميد. در آنجا مي‌گويد: عله‌العلل تمام جنگ‌ها، خونريزي‌ها و بدبختي‌ها كه در دنيا وجود دارد اين است كه افراد بشر به آزادي ديگران احترام نمي‌گذارند.
آيا منطق انبياء تا اينجا با منطق امروز موافق است؟ آيا آزادي مقدس است؟ بله مقدس است و بسيار هم مقدس است. پيغمبر اكرم(ص) هميشه از اموي‌ها بيم داشت و از آينده آنها بر امت نگران بود. فرمودند: اولاد ابي‌العاص اگر به سي نفر برسند، بندگان خدا را بنده خود و مال خدا را مال خود حساب مي‌كنند و در دين خدا هم آنچه بخواهند بدعت ايجاد مي‌كنند. پس اين مطلب هم درست است كه آزادي اجتماعي مقدس است.4
برای کامل شدن مبحث از سخنان استاد فلسفه دانشگاه شهید بهشتی (دكتر منوچهر صانعی دره‌بیدی)نیز استفاده کرده و این قسم از آزادی را تکمیل میکنم.
صفحات: 1· 2
فرم در حال بارگذاری ...
فید نظر برای این مطلب