روزه گرفتن، بدون باز داشتن چشم و گوش و زبان از خطا و لغزش، فقط گرسنگى كشیدن است و بس!

باید پس از گذراندن هوا و هوس در كوره «استقامت‏»، با پتك سنگین «نه‏»، سر شیطان نفس را كوبید! آن گاه، دل را صیقل و با آب «توبه‏» شستشو داد؛ تا همچون آینه، نور حق بر آن بتابد و صفات عالیه در آن انعكاس یابد …

رمضان، ماه نزول قرآن، ماه نزول «فرشته‏ ها» و «روح‏» (1) بار دیگر از راه رسید . دوباره سفره ضیافت الهى گسترده شد و پرهیزكاران به مهمانى خدا دعوت شدند! در این ماه اگر تمامى اعضاء و جوارح روزه باشد؛ حتى خوابیدن و نفس كشیدن نیز عبادت و تسبیح است . (2)

ماه غلبه بر شیطان درون و بیرون و بى اعتنا شدن و بى توجهى به ظواهر فریبنده‏ اى است كه كمترین توجه به آنان، نورانیت درون را خاموش مى‏كند! …

ماهى است كه در شب‏هاى قدر آن باید، « دفترچه بیمه‏» زندگى را به مُهر « تمدید اعتبار» امام زمان (عج) ممهور ساخت؛ زیرا در غیر این صورت، دیگر تحت پوشش ولایت نخواهیم بود!

«رمضان، ماهى است كه ابتدایش رحمت، میانه ‏اش مغفرت و پایانش آزادى از آتش جهنم است‏.» (3)

اگر دل، در این ماه، بهارى نشد؛ همیشه سال، پائیزى و سرد است .

سالكان، این ماه را به رفع تكلیف نمى‏ گذرانند … آن جا كه مى‏ توان با قطره اشكى در نیمه‏ هاى شب، انبوه آتشى را خاموش كرد؛

آنجا كه فرشتگان، به نزدیك ‏ترین مدار زمین رسیده ‏اند؛

آنجا كه شیاطین در « بند» هستند؛

آنجا كه درهاى جهنم بسته است، درهاى رحمت ‏باز؛

و … آنجا كه روزه سپر است از آتش!

چرا غفلت؟!

حال كه « ایاما معدودات‏»، بهترین فرصت‏ براى تزكیه نفس و « لعلكم تتقون‏» (4) شدن است،

چرا كسالت و تنبلى؟!

باید از لحظه لحظه این ماه استفاده كرد و از روزها و شب‏هایش بهره ‏ها گرفت؛ تا موفق به دریافت « كارنامه قبولى‏» شد!

و باید قدر شب‏هاى «قدر» را دانست؛ بخشنده مهربان منتظر است تا « یا رب‏» بخشش خواهان را بشنود:

شب خیز كه عاشقان به شب راز كنند             گِرد در و بام دوست پرواز كنند

     هر جا كه درى بود، به شب مى‏ بندند               الا در دوست را كه شب باز كنند

و آنان كه عمر خود را صرف اطاعت از دستورات الهى كرده‏ اند، به همه شب‏هاى ماه رمضان توجه دارند و مى‏ گویند:

هر شب، شب قدر است، اگر قدر بدانى! …

...

پى ‏نوشت ها:

1 . تنزل الملائكة و الروح . . ./ سوره قدر .

2 . انفاسكم فیه تسبیح و نومكم فیه عبادة . . . ، امالى صدوق، ص 93 .

3 . بحار الانوار، ج 93، ص 342 .

4 . بقره/ 183 - 182 .

بیدار شدن های غیرمعمول در نیمه شب و چشم های خواب آلود وقت سحر، گوش دادن به زمزمه و مناجات اشک آلود پدر، جمع شدن اعضای خانواده دور هم و غذاخوردن های شبانه، جرعه جرعه آب خوردن تا به گوش رسیدن صدای اذان، تلاش و رقابت با خواهر و برادرها برسر زودتر مسواک زدن، صدای آشنای دعای سحر، طعم دلنشین خواندن نماز صبح اول وقت، خوابیدن های نیمروز وقتی سستی و بی حالی غلبه کرده، چشم انتظاری دلنشین برای شنیدن صدای اذان و حلاوت وقت افطاری های ساده و بی پیرایه کنار اعضای خانواده و… همه خاطره های آشنایی از ماه خداست، خاطره هایی از سال های دور که همه ما فقط یک بار در سال تجربه اش می کردیم و برای ما یادآور شروع ماه مهمانی خدا بود. البته این روزها همراه با تغییر در زندگی آدم ها ماه رمضان هم تغییر کرده و گویی آداب ماه رمضان هم مدرن شده است.

در گذشته اعضای خانواده با شنیدن صدای نقاره یا سحرخوان ها از بزرگ تا کوچک بیدار می شدند و خود را برای خوردن سحری آماده می کردند. در حالی که کدبانوی خانه نه با آنها که از ساعت ها قبل در کار تدارک و تهیه سحری بود، غذا روی چراغ سه فتیله، خوب جا افتاده بود و پلوی داغ چند ساعت قبل از بیدار شدن اعضای خانواده دم شده بود، قل قل سماور و عطر خوش چای تازه دم هم این نوید را می داد که همه چیز برای خوردن سحری آماده است.

کسی که زودتر بیدار می شد بقیه اعضای خانواده و حتی گاه همسایه ها را بیدار می کرد، سال هایی که رادیو به میان خانواده ها آمد، خانواده ای که رادیو داشت آن را روشن می کرد و اهالی یک محله با صدای رادیو بیدار می شدند. بچه ها از شوق بیدار شدن سحر و جانماندن از خوردن سحری شب ها زودتر می خوابیدند و وقت سحر همه اعضای خانواده از کوچک و بزرگ آماده بودند، حتی کسانی که نمی توانستند روزه بگیرند هم بیدار می شدند تا از فیض سحر محروم نمانند و حداقل اندکی در ثواب روزه داران شریک شوند، همین باعث می شد وقتی از پنجره خانه به بیرون نگاه می کردی چراغ همه خانه ها روشن بود اما این روزها که دیگر خبری از آوای دلنشین چاووش خوان ها و سحرخوان ها نیست گویی بیدار شدن برای سحر هم در حال از مد افتادن است.

حالاوقتی برای سحر از خواب بیدار می شویم شاید کمتر خانه ای چراغش روشن باشد. حالازندگی شهری و شاغل بودن اعضای خانواده باعث شده حتی در وعده سحر هم کمتر دور هم جمع شویم و در میان بسیاری از خانواده ها افراد ترجیح می دهند در ساعات پایانی شب غذایی تناول کنند تا لذت خواب شیرین بر لذت بیدار شدن هنگام سحر بچربد. اگر خانواده هایی هنوز به روال گذشته برای سحر بیدار می شوند نه از ساعت ها قبل از اذان، بلکه فقط دقایقی قبل از اذان بیدار می شوند و ترجیح می دهند غذای از قبل آماده شده را در ماکروویو گرم کرده و با عجله تناول کنند و بعد از خواندن نماز بلافاصله به رختخواب برگردند.

همه اینها در حالی است که در منابع روایی ما به خوردن سحری بسیار سفارش شده و فصلی با عنوان خوردن وجود دارد و از مجموع روایات چنین بر می آید که خوردن سحری برای روزه ماه رمضان مستحب است.

امام صادق علیه السلام در حدیثی زیبا می فرماید :

از جمله این که حالت تو در حال روزه ‌ات این باشد که خود را مشرف به آخرت بینی و حالتت حالت خضوع و خشوع و انکسار و خواری باشد و حالتت حالت بنده ترسان از مولایش و دلت پاک از عیوب و باطنت مبرای از حیله و مکر باشد و از آن چه غیر از خدا باشد بیزاری جویی و در روزه خود ولایت خود را برای خدا خالص گردانی و از خدای قهار حقا بیمناک باشی و جان و بدن خود را برای محبت و ذکر او فارغ گردانی و بدن خود را برای عمل به اوامر او و آن چه تو را به آن دعوت کرده است و غیر این ها از آن چه در باب آن توصیه شده است مهیا سازی و جوارح خود را از محظورات و مخالفات به ویژه زبان راحتی از مجادله و سوگند راست محفوظ داری.

سپس در آخر روایت فرمود :

اگر به آن چه برای تو بیان شد عمل کردی حقا به آن چه برای روزه دار حق است عمل کرده‌ ای و اگر از این ها کم گذاشتی از فضیلت روزه خود کم گذاشته ‌ای و ثواب آن به اندازه کمبود از آن چیزی است که بیان شد.

من می‌ گویم :

پس به آن چه در این وصایا از وظایف روزه دار است نظر کن و سپس در تأثیرات آن تأمل نما و بدان که اگر کسی خود را مشرف به آخرت بیند دل خود را از دنیا خارج سازد و جز به تهیه توشه آخرت نپردازد و هم چنین اگر قلبش خاضع شود و شکسته و خوار گردد از فرح به غیر خدا دوری گزیند و میل به آن ننماید و هر کس روح و بدنش برای خدا، خوار و ذلیل باشد و از هر چیزی سوای خدا بیزاری جوید روح و قلب و بدن و تمامت او در ذکر خدا و محبت خدا و عبادت خدا غرقه شود و روزه دار روزه مقربین باشد. خدا به حق مقربانش، ما را چنین روزه‌ ای روزی گرداند هر چند که یک روز در عمرمان باشد.

کتاب ترجمه المراقبات – ص ۲۰۷

تألیف : عارف کامل میرزاجواد آقاملکی تبریزی (ره)

منظور از بایدها، ترسیم نقشه راهی است که طی طریق در آن مسیر را امام سجاد(ع) برای خود و دیگر روزه داران در قالب زبان دعا از خداوند متعال درخواست می کند تا در این ماه به آن برنامه نزدیک شود و گام های خویش را بر فرق آن اهداف نهاده و بالا رود و بدین وسیله روزه ها، شکوفا شود و ثمر دهد.

یکی از بایدهای زمانی که امام سجاد(ع) خود را در آن مسیر قرار می دهد و از خداوند بلندمرتبه درخواست می نماید؛ حرمت زمان نماز را در این ماه دانستن است.

یکی دیگر از بایدهای زمانی این ماه که بر مبنای ارزش شناسی این ماه استوار گشته است درخواست آزاد کردن گردن های مرهون در بند گناه است امام می فرماید: خدایا در هر شبی از شب های این ماه گردن های بسیاری از زنجیر توان فرسای گناه آزاد و رها می شوند و در بند کرم و بخشش تو اسیر می آیند که این اسارت عین آزادی و بزرگترین کرامت و شرافت محسوب می شود.

« و اذا کان لک فی کل لیله من لیالی شهرنا هذا رقاب یعتقها عفوک، أو یهبها صفحک فاجعل رقابنا من تلک الرقاب» (دعای ۴۴ بند ۱۴)»

یکی دیگر از درخواست های امام(ع) در باب زمان در این ماه، مشخص نمودن تکلیف روزهای این ماه و نیز شب های پربرکت این ایام است.

درنهایت از مکتب فکری خود که از معرفت ناب اهل بیت(ع) ناشی می شود وچهره انسان شناسی حقیقی اسلامی را به نمایش می گذارد بایدی را مطرح می کند که برپایه، مبنا و مبداء معرفتی عمیق خود بنا نموده است.امام (ع) در بند ۴۳ از دعای ۴۵ همانند مغز ولب، دو دعای ۴۴ و ۴۵ سخن می گوید و این ماه را سبب شرافت و کرامت خود می داند که خدای سبحان چنین عطا نموده است و هر کس به اندازه ظرف وجودی خود از آن بهره می برد:«اللهم انا اهل هذا الشهر الذی شرفتنا به» (دعای ۴۵ بند ۴۳).

طبق ویژگی هایی که برشمرده شد، ماه مبارک رمضان از دو ویژگی نزول رحمت خدای متعال نظیر نزول کلام خود، و از سویی دیگر صعود و بال گشودن انسان برخوردار است.

اهمیت این اختصاصات برای ماه مبارک در منطق عارفانه امام(ع) تا بدان حد است که می فرماید این ماه سبب شرافت ماست؛ اما سخن بلند امام در قسمتی کوتاه از دعای ۴۴ به همین جا ختم نمی شود. بلکه براساس انسان شناسی الهی، اعلام می کند که زینت و زیور ماه مبارک علیرغم همه توصیفات گذشته به طاعت ما برای خداست:«اللهم… زین اوقائه بطاعتنا لک» (دعای ۴۴ بند۱۷) (خدایا اوقات ماه مبارک رمضان را به طاعت ما برای تو زینت بده).

طبق تفکر امام (ع) روزه روزه داران در صورتی بالنده، بارور و پر بر وبار خواهد بود که به ریسمان محکم طاعت و عبادت برنامه دار متصل گردند و دراین راه با تفکر و معرفت قدم بردارند. دراین صورت ماه مبارک رمضان، عیدی به یادماندنی و خاطره زا خواهد گشت و شایسته آن خواهد شد که از خداوند در خواست کنیم که هر ماه ما، رمضان، و هر روز ما روز ماه مبارک، و هر شب ما لیله القدر باشد.

ماه رمضان عید اولیاء خدا و بهترین ماه هاست «وَ أَیامُهُ أَفْضَلُ الْأَیامِ» روزهایش بهترین روزهاست. «وَ لَیالِیهِ أَفْضَلُ اللَّیالِی» شب هایش بهترین شب هاست «وَ سَاعَاتُهُ أَفْضَلُ السَّاعَات» ساعاتش بهترین ساعت هاست «هُوَ شَهْرٌ دُعِیتُمْ فِیهِ إِلَى ضِیافَةِ اللَّهِ» در این ماه خدا شما را به مهمان خانه‌ای دعوت کرده است که میزبان خود اوست. سالن پذیرایی مساجد، وسیله‌ی پذیرایی گرسنگی است. حدیث داریم گرسنگی عقل و فکر و فطرت انسان را به جوش می‌آورد. گرسنگی روح، انکسار و تذلل به وجود می‌آورد. گرسنگی حس مردم دوستی انسان را زنده می‌کند. گرسنگی توجه به نعمت‌های انسان را زیاد می‌کند. گرسنگی انسان را یاد فقرا می‌اندازد. گرسنگی باعث می‌شود که یک سری فضولات زائد در بدن که در طول سال نمی‌سوزد، از بین برود. بدن مجبور می‌شود به خاطر فشار گرسنگی آن زوائد را بسوزاند و آن‌ها را خانه تکانی کند. مهمانی خوبی است. در ماه رمضان دل‌ها نرم می‌شود. در ماه رمضان انسان بیش‌تر یاد خدا می‌کند. ماه رمضان مساجد پر می‌شود، نفس کشیدن در ماه رمضان ثواب سبحان الله دارد. سیب و پرتقال مهمانی مادی است، مهمانی خدا همین گرسنگی است. خدا وقتی می‌خواهد مهمان کند یا می‌گوید: «بیا در بیابان‌های مکه(عرفات)» یا می‌گوید: «گرسنگی بکش». اگر امام شما را بپذیرد.

خداوند شما را در ماه رمضان اهل کرامت قرار داده است. امام زین العابدین در دعا، خدا را شکر می‌کند که آن مقامی که توبه بقیه‌ی انبیاء دادی به امت پیغمبردادی، یعنی توفیق روزه‌ی ماه رمضان را دادی «أَنْفَاسُکمْ فِیهِ تَسْبِیحٌ وَ نَوْمُکمْ فِیهِ عِبَادَةٌ وَ عَمَلُکمْ فِیهِ مَقْبُولٌ» نفستان ثواب سبحان الله دارد، خواب هم باشید برایتان ثواب عبادت می‌نویسند و خدا عملتان را قبول می‌کند. چون اعمال ما کم قبول می‌شود، علتش هم این است که قبول عمل شروطی دارد:

...

2- شرط اخلاقی دارد

3- شرط اقتصادی دارد

4 - شرط سیاسی دارد

5- شرط بهداشتی دارد

6 – شرط خانوادگی دارد.

اینطور نیست که ماهر کاری بکنیم، خدا قبول می‌کند. در قرآن داریم اگر کسی عملی را انجام دهد و اگر مۆمن باشد ما قبول می‌کنیم «فَلا کفْرانَ لِسَعْیهِ»(انبیاء/94) اگر کافری این کار را کرد، ثواب ندارد.

عبادت شما اگر بخواهد قبول شود، قرآن می‌گوید: «وَ هُوَ مُۆْمِنٌ فَلا کفْرانَ لِسَعْیهِ»(انبیاء/94) پس قبولی عمل بیهوده نیست. ولی ماه رمضان ماهی است که خدا می‌فرماید: به خاطر شرف این ماه، عبادات شما را قبول می‌کنم.

احیاناً اگر کسی از کسی کدورت دارد، شب جمعه دستت را بلند کن و بگو خدایا، می‌خواهم وارد ماه رمضان شوم، پیغمبرت قبل از ماه رمضان گفت: از خدا بخواهید با قلب پاک وارد ماه رمضان شوید. من برای این که امسال ماه رمضان، قلبم پاک باشد، هر کس غیبت مرا کرده یا به من فحش داده و هر کس که در دل از او کدورتی دارم، همه را بخشیدم. خدایا طوری به دل‌هایی هم که من به آن‌ها ظلم کردم القا کن که مرا ببخشند. از یک پدری خوشم آمد. جوانی داشت که از زمان طاغوت دنیا رفت. گفت: من می‌خواهم در قبر بچه‌ام بروم. رفت و بچه‌اش را در قبر گذاشت و در قبر دعایی کرد که خیلی‌ها گریه کردند. دست هایش را بلند کرد و گفت: خدایا! این پسر من مرا خیلی سوزاند. بارها مرا عصبانی کرد ولی حالا دیگر مرده است، من از حق پدری‌ام می‌گذرم، خدا جان تو هم از حق خدائیت بگذر، دیگر حالا که مرده است او را ببخش که بالای سر قبر بسیار گریه کردند و منقلب شدند. طوری باشید که با قلوب پاک وارد شوید.

بخواهید که «أَنْ یوَفِّقَکمْ لِصِیامِهِ» خدا برای روزه به شما توفیق بدهد. اینطور نیست که آدم هر کاری بخواهد، بکند. گاهی اوقات توفیق نیست. گاهی آدم در ماه رمضان از او سلب توفیق می‌شود.

از خدا بخواهید تا توفیق قرآن خواندن را پیدا کنید. چون خواندن یک آیه قرآن درماه رمضان ثواب یک ختم قرآن دارد. «فَإِنَّ الشَّقِی مَنْ حُرِمَ غُفْرَانَ اللَّهِ فِی هَذَا الشَّهْرِ الْعَظِیمِ» آدم بدبخت کسی است که ماه رمضان بیاید و برود و خدا ایشان را نبخشد. بعد فرمایش حضرت رسول است که می‌فرماید: «وَ اذْکرُوا بِجُوعِکمْ وَ عَطَشِکمْ فِیهِ جُوعَ یوْمِ الْقِیامَةِ وَ عَطَشَهُ وَ تَصَدَّقُوا عَلَى فُقَرَائِکمْ وَ مَسَاکینِکمْ» ماه رمضان به فقرا کمک کنید. این که می‌گویند شب قدر ماه رمضان از هزار ماه بهتر است، کمک در شب قدر هم از هزار کمک در ماه‌های دیگر بهتر است. حضرت رسول می‌فرماید که: «وَ وَقِّرُوا کبَارَکمْ» ماه رمضان به پیرمردها احترام بگذارید «وَ ارْحَمُوا صِغَارَکمْ» ماه رمضان به بچه هایتان رحم کنید.

ماه رمضان، ویژگى هاى مهمّى دارد كه ریشه بركات بزرگ این ماه و پایه نعمت هاى بى شمار آن هستند. شُكوه، عظمت و بركات مادّى و معنوى اى كه از این ماه، نصیب اهل ایمان مى شود، از نگاه احادیث اسلامى ، قابل توصیف نیستند و اگر مسلمانان شناخت درستى از بركات این ماه بافضیلت داشتند و مواهب و دستاوردهاى بزرگ آن را مى دانستند، آرزو مى كردند كه سراسر سال، رمضان باشد . حدیث پیامبر خدا در این مورد، چنین است: لَو یَعلَمُ العِبادُ ما فى رَمَضانَ، لَتَمَنَّت أن یَكُونَ رَمَضانُ سَنَةً ؛اگر بندگان بدانند كه در رمضان، چه [نعمت ها و آثارى ]هست، آرزو مى كنند كه رمضان، یك سال باشد.از میان ویژگى هاى فراوانى كه این ماه دارد به اختصار به چند نمونه ـ به خاطر اهمّیتى كه دارند ـ اشاره مى كنیم:

1- ماه رمضان هم آغاز سال انسانیّت از نگاه اسلام است؛ چرا كه در این ماه عزیز، حیات معنوىِ اهل سیر و سلوك، تجدید مى شود و آنان كه در مسیر حركت به سوى كمال مطلق اند، جانشان شكوفا شده، آماده دیدار خداوند مى شوند. از این رو، مى توان گفت كه «فروردین»، آغاز تجدید حیات مادّى براى گیاهان در دنیاى طبیعت و «ماه رمضان»، آغاز تجدید حیات معنوىِ انسان در عالم انسانیّت است.

2- دومین ویژگى برجسته اى كه در فضاى این ماه بافضیلت جلوه گر است ، وجود زمینه ها و ظرفیت هایى است كه براى میهمانى خداى سبحان فراهم آمده اند، آن گونه كه پیامبر خدا در توصیف این ویژگى فرمود: ماهى است كه در آن به میهمانى خدا دعوت گشته اید و از اهل كرامت خدا قرار داده شده اید نفس هاى شما در آن، ستایش و خوابیدن شما، عبادت است. عمل شما در آن ماه پذیرفته و دعاى شما برآورده است. (روضة الواعظین/ترجمه مهدوى دامغانى؛ ص551) در حقیقت، این ویژگى، ریشه ویژگى اوّل، بلكه سرچشمه همه ویژگى ها و بركات این ماه مبارك است .

3-یکی از برکات ماه مبارک رمضان غفران الهی است که شامل حال بندگان می شود امام باقر علیه السّلام فرمود: هنگامى كه ماه رمضان میرسید و نزدیك می شد رسول خدا صلّى اللَّه علیه و اله و سلّم سه روز كه از ماه شعبان باقى بود بلال را میفرمود مردم را خبر كند و همه در مسجد حاضر می شدند پس به منبر میرفت و حمد و ثناى الهى بجا مى‏آورد و سپس میفرمود: أیّها النّاس همانا این ماه رسید و آن سیّد و سالار ماههاى دیگر است، شبى در آن است كه بهتر از هزار ماه است، در این ماه درهاى دوزخ بسته مى‏شود، و درهاى بهشت گشوده میگردد، پس هر كس این ماه را درك كند و گناهانش آمرزیده نشود پس خداوند او را از رحمت خود دور نماید و هر كس پدر و مادر خویش را دریابد و آمرزیده نشود پس خدا او را از غفران‏ و آمرزش خویش دور سازد، و هر كس نام من نزد او برده شود و بر من درود نفرستد و آمرزیده نشود پس خداى عزّ و جلّ او را از رحمت خود دور كند.(ثواب الأعمال و عقاب الأعمال/ ترجمه غفارى، ص: 151)

4- ماه رمضان را ماه آزادسازى نامیده اند؛ چون خداوند در هر روز و شب، ششصد آزادشده دارد و نیز در آخر ماه، به اندازه آنچه در [روزها و شب هاى] گذشته آزاد كرده است. حسن بن محبوب، از ابو ایّوب، از ابو الورد از امام ابو جعفر علیه السّلام‏ روایت كرده است كه فرمود: و این ماهى است كه اوّل آن رحمت، و وسطش مغفرت، و پایانش اجابت دعا و آزادى‏ از آتش‏ دوزخ‏ است. (ترجمه من لا یحضره الفقیه، ج‏2، ص: 417)

آمد رمضان و عید با ماست/ قفل آمد و آن کلید با ماست

بربست دهان و دیده بگشاد/ وان نور که دیده دید با ماست

آمد رمضان به خدمت دل/ وان کش که دل آفرید با ماست

در روزه اگر پدید شد رنج/ گنج دل ناپدید با ماست

کردیم ز روزه جان و دل پاک/ هر چند تن پلید با ماست (مولوی)

...

منابع:

1) مراقبات ماه رمضان، محمدی ری شهری

2) نهج الذکر، ج4، محمدی ری شهری

3) ماه خدا (پژوهشی جامع درباره ماه مبارک رمضان از نگاه قرآن و حدیث)، محمدی ری شهری

4) ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ترجمه غفارى

5) ترجمه من لا یحضره الفقیه، ج‏2

6) روضة الواعظین، ترجمه مهدوى دامغانى

7) مرکز تحقیقاتی دین و فطرت

در ماه رمضان از گناه توبه کنید، چون خدا در این ماه می‌بخشد. دست هایتان را بعد از نمازها بلند کنید و دعا کنید. لازم نیست حتماً به عربی بخوانید و یا علی و یا عظیم بخوانید! هر چه بلدید بگویید. درد خودت را با سوز بگویی، بهتر از این است که رجز بخوانی. دائم رادیو روشن می‌کند و رادیو دعای سحر می‌خواند. دعای سحر رادیو برای شما رشد نیست. رشد آن است که سحری خوردی، روی پشت بام، در اطاقت، در حیاطت، خانه‌های بندگان خدا در تهران که همه کوچک است ولی بالاخره جایی را پیدا کن، خودت با خدا فارسی حرف بزن. پنج دقیقه خودت با زبان خودت فارسی حرف بزنی بهتر از این است که رادیو 3 ساعت برایت دعا بخواند.

پنج دقیقه خودت باش. آدم باید بعضی کارها را خودش انجام دهد. رشد 5 دقیقه خلوت شما از 3 ساعت مناجات رادیو برای شما بیش‌تر است. بگو خدایا! عمرم رفت. با هرکس حرف زدم توجه داشتم جز زمانی که با تو حرف زدم. تا سر نماز رفتم، حواسم پرت شد. همه جا جز وقت مناجات بیدارم. همه کتابی را جز قرآن می‌توانم بخوانم…هر چه بلدی بگو. نعمت‌ها را بشمار. خدایا به من چشم دادی، گوش دادی، دست دادی. «الحمدلله»

خدا به ما خیلی چیزها داده است، منتهی از بس در آن‌ها غرق هستیم، نمی‌دانیم چه هستند. ماهی تا در آب است، آب را نمی‌فهمد. قرآن گاهی زنگ بیدار باشی می‌زند. می‌گوید: «إِنْ أَصْبَحَ ماۆُکمْ غَوْراً فَمَنْ یأْتیکمْ بِماءٍ مَعینٍ»(ملک/30) اگر صبح برخاستی و هر چه کندی به آب نرسیدی «فَمَنْ یأْتیکمْ بِماءٍ مَعینٍ» کیست که برایت آب بفرستد؟ «إِنْ جَعَلَ اللَّهُ عَلَیکمُ اللَّیلَ سَرْمَداً»(قصص/71) اگر ما حرکت زمین را کند کردیم، شب یا روز طول کشید، به چه کسی زنگ میزنی می‌زنی که شب بفرست یا روز بفرست؟

گاهی می‌گوید: فرض کن نابینا بودی، فرض کن نمی‌شنیدی. اگر آب دهنم زیاد تولید می‌شد، می‌بایست همینطور که صحبت می‌کنم، یک سطل هم زیر چانه‌ام بود. اگر همین تولید آب دهن بنده کم بود، باید یک شلنگ مثل کولر گوشه‌ی دهنم بود تا می‌توانستم با شما حرف بزنم. از بس تولید آب دهن ما میزان است یک بار نگفتیم خدا را شکر که آب دهنمان میزان تولید می‌شود. برای این که از اول اینطور بوده است. ما در نعمات خدا غرق هستیم و نمی‌دانیم.

خدا ان شاءالله به همه‌ی ما توفیق دهد و تمام خیراتی که در این ماه رمضان خداوند نثار بندگان مخلصش می‌کند، همه‌ی آن خیرات و برکات را نثار همه‌ی ما بفرماید.

برگرفته از بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان

ائمه معیار و محور دین هستند؛ بنابراین توصیه ما این است کسانی که اهل افراط و تفریط اند خود را باید به این معیارها و محورهای حقیقت برسانند. «ولایت فقیه» از باب ورثه الانبیاء است،برخی خیال می کنند ولایت یک امر اعتباری و قراردادی است، درحالی که ولایت یک امر تکوینی است و کسانی که محور دینداری را در خود حفظ کنند، ولایی اند.

این نهضت بیداری اسلامی در جوانان این کشورها برای این است که این جوانان تئوری انقلاب اسلامی و انسانی را از این کشور دریافت می کنند. در کشورهای اروپایی و آمریکایی نیز به خاطر همین عنصر دینی بودن انقلاب ماست که بر علیه نظام سرمایه داری و جنبش وال استریت تظاهرات می کنند. برخی روشنفکران غربزده می گویند ما هیچ وقت حکومت دینی نداریم درحالی که حکومت یعنی مدیریت انسان ها و چون دین فطرتا با انسان است، پس نمی توان دین را از سیاست جدا کرد.

اخلاق، عدالت و امنیت اجتماعی سرمایه هایی هستند که لازمه در به دست آوردن  حکوت دینی است و و برای حفظ اینها نیز به ایمان نیاز داریم .برای نماینده شدن دست به هرکاری نزنیم تا به کرسی قدرت برسیم. ایمان باید در جامعه حرف اول را بزند نه ثروت؛ امامتاسفانه آن قدر برخی به دنبال باند بازی هستند که از بدیهیات اخلاقی و ارزش های دین غافل می شوند.

اگر غفلت کنیم این انقلاب که میراث امام راحل است متزلزل خواهد شد؛ بنابراين باید با سلاح ایمان مواظب باشیم و نگذاریم سیاست زدگی آنقدر برما چیره شود که بدیهیات اخلاقی و دینی را فراموش کنیم، هر چند که گاهی هم متوجه نیستیم و ضررهایی را متوجه نظام و انقلاب می کنیم از آنجا که آبروی افراد به مثابه احترام انسان به کعبه است متاسفانه برخی سایت ها و روزنامه ها با تخریب شخصیت ها و توهین ها به راحتی سخنان افراد را تحریف و چهره ها را تخریب می کنند.

دنیا در حال تغییر جدید است و گرایش بشریت امروز به سمت دین است؛ بنابراين الان  فرصت خوبی برای ارائه ارزش های دین مبین اسلام به جهانیان است تا دنیا به حقیقت دین برسد.

منبع: برگرفته از سخنان حجت الاسلام غرویان عضو هیئت علمی جامعة‌المصطفی

ما همه دیدیم قرآنی را که محمدرضا خان پهلوی طبع کرد و عده‌ای را اغفال کرد و بعض آخوندهای بیخبر از مقاصد اسلامی هم مداح او بودند. و می‌بینیم که ملک فهد هر سال مقدار زیادی از ثروتهای بی‌پایان مردم را صرف طبع قرآن کریم و محالّ تبلیغاتِ مذهبِ ضد قرآنی می‌کند و وهابیت، این مذهب سراپا بی‌اساس و خرافاتی را ترویج می‌کند؛ و مردم و ملتهای غافل را سوق به سوی ابرقدرتها می‌دهد و از اسلام عزیز و قرآن کریم برای هدم اسلام و قرآن بهره برداری می‌کند.

فرازی از وصیت نامه سیاسی الهی رهبر کبیر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران / جلد ۲۱ - صفحه ۳۹۶

جنگ امروز ما، جنگ با عراق و اسرائیل نیست؛ جنگ ما، جنگ با عربستان و شیوخ خلیج فارس نیست؛ جنگ ما، جنگ با مصر و اردن و مراکش نیست؛ جنگ ما، جنگ با ابرقدرتهای شرق و غرب نیست؛ جنگ ما، جنگ مکتب ماست علیه تمامی ظلم و جور؛ جنگ ما جنگ اسلام است علیه تمامی نابرابریهای دنیای سرمایه ‏داری و کمونیزم؛ جنگ ما جنگ پابرهنگی علیه خوشگذرانی های مرفهین و حاکمان بی‏ درد کشورهای اسلامی است. این جنگ سلاح نمی‏شناسد، این جنگ محصور در مرز و بوم نیست، این جنگ، خانه و کاشانه و شکست و تلخی کمبود و فقر و گرسنگی نمی‏داند. این جنگ، جنگ اعتقاد است، جنگ ارزشهای اعتقادی ـ انقلابی علیه دنیای کثیف زور و پول و خوشگذرانی است. جنگ ما، جنگ قداست، عزت و شرف و استقامت علیه نامردمی هاست.
بیانات بنیانگذار کبیر انقلاب 13/4/1367- جلد 21 صحیفه امام
 عکس: اردوی جهادی در روستاهای شهرستان بازفت ، پاییز 94
 لینک در اینستاگرام: https://www.instagram.com/p/_HN33vOCxN

از جمله کارهایی که رهبران بزرگ ما و بالخصوص رهبر بزرگ  ما حضرت‏ آیت‏ اللَّه العظمی امام خمینی [ره ]در این سالها انجام دادند این بود که این خودباختگی را از مردم ما گرفتند و مردم ما را به آن خود واقعی و به آن روح جمعی مؤمن ساختند. بزرگترین هدیه‏ ای که یک رهبر به ملتش می‏تواند بدهد «ایمان به خود» است، یعنی آن ملت را به خودش مؤمن کند. یک رهبر ممکن است هدیه‏ ای که به مردمش می‏دهد هدیه مادی باشد، فرض کنید یکی از منابع مادی را که دشمن می‏برده است بگیرد و به ملت پس بدهد. ممکن است هدیه سیاسی باشد، استقلال سیاسی به ملت خودش بدهد. ممکن است ایمان به رهبر باشد یعنی ملت معتقد شود که رهبر ما رهبر خیلی بزرگی است. ولی اینها آنقدر مهم نیست که هدیه ‏ای که یک رهبر به ملتش می‏ دهد این باشد که این ملت را به خودش مؤمن و معتقد کند که بگوید من نباید زیر بار دشمن بروم، زیر بار استبداد بروم، زیر بار استعمار بروم، من از خودم تاریخ دارم، از خودم فرهنگ دارم، من هیچ احتیاجی ندارم که از غرب الگو بگیرم.

منبع : آینده انقلاب اسلامی ایران، شهید مطهری ، ص139